یک باغدار مشکین شهری: میوه را رایگان توزیع کنم به صرفه‎تر است تا به دلالان میوه بفروشم

امرتات-«میوه را رایگان کنم بهتر است تا به دلالان میوه بفروشم» این صحبت امروز بسیاری از باغداران کشور است، باغدارانی که زحمت زیادی برای محصول خود می کشند اما در نهایت این دلالان میوه هستند که نتیجه لازم را می برند و سود هنگفت از دلالی میوه می کنند.

سبلان قد برافراشته است و هوا رو به گرما می‌رود، هر چند درختان سبز هستند و بار امسالشان خوب است اما صحنه‌ای دلخراش‌تری که گویا تداوم دارد، خود را به رخ می‌کشد و توجه را بیش از سیب‌ها، شلیل‌ها و آلبالوهای روی درختان جلب می‌کند. صحنه‌درختان میوه باژگون شده که صاحبانشان، آن‌ها را از ریشه در آورده‌اند چرا که یا درآمد باغداری دیگر کفاف هزینه‌های آن را نداشته است یا این درختان “جوره” متناسب با اقلیم مشکین‌شهر نبوده‌اند.

پای صحبت باغداران مشکین شهری که بنشینی حرف‌های زیادی برای گفتن دارند از سوء استفاده دلال ها گرفته تا بی توجهی‌های وزارت جهادکشاورزی که در یک یا دو مورد خلاصه نمی‌شود.

نصرت‌آباد محله‌ای از شهرستان مشکین‌شهر است، همان محله‌ای که باغ علی باقری در آن جاست. جاده‌ نصرت آباد خاکی است، در یک طرف کوه‌ها هستند و طرف دیگر باغ‌‍ ها؛ مثل هر نقطه دیگر مشکین شهر قله سبلان از نصرت آباد نیز معلوم است.

در کنار جاده تعدادی گاو را بسته‌اند برای چرا و این تصویر در بسیاری از روستاهای دیگر مشکین‌شهر و اردبیل نیز دیده می‌شود و حاکی از رونق دامداری در مشکین‌شهر و اردبیل است.

در تیر ماه باغ‌های نصرت‌‎آباد را که نگاه کنی، سرخی آلبالوهای بومی این شهرستان با سبزی برگ درختان تناسبی ایجاد کرده است هرچند چندی است که آلبالوهای تراریخته و پیوند هم در باغ‌های مشکین شهر برای خود جایی دست و پا کرده‌اند.

کنار هر باغ استخری بزرگ وجود دارد و این یعنی آن باغ دارد از چاه استفاده می‌کند و برخی از این باغ‌ها لوله‌کشی دارند و با سیستم قطره‌ای آبیاری می‌شوند.

باغ‌ها یا بهتر بگوییم باغچه‌های کوچکی هم وجود دارند که آب چشمه‌های سبلان آن‌ها را سرسبز نگه داشته است.

باغچه علی باقری که خود دبیر بازنشسته آموزش و پرورش است به دو هزار و ۵۰۰ متر می‌رسد. باغی که یکی در میان شلیل و سیب درباری را در خود جای داده است و تعداد اندکی درختان هلو یا آلبالو سیب هم در آن یافت می‌شود.

باقری  می‌‌گوید که شغل پدری او کشاورزی بوده است و از کودکی کشاورزی کرده است اما این باغ، میراث پدری او نیست و او ۱۵ سال پیش، خود این باغ را احداث کرده است.

او ادامه می‌ دهد: باغداری زحمات زیادی دارد و این درختان هر روز نیاز به مراقبت دارند اما این باغچه کوچک برای من سودی ندارد و به جز بعضی سال‌ها که سرمازدگی هست، هزینه ها و درآمد این باغ با هم مساوی هستند و تنها سودی که از این باغ برای من می‌ماند مصرف میوه‌‎های آن است.

باقری به این پرسش که چرا به فکر بزرگ‌تر شدن باغ خود نیفتاده است، پاسخ داد: برای من مقدور نیست که بیش از این باغ خود را توسعه دهم چرا که پول حاصل از میوه‌های این باغ منجر به سود نمی‌شود تا من بتوانم باغ خود را بزرگ‌تر کنم در حالی که سال گذشته زمین‌های اطراف باغ من را می‌فروختند و من پول کافی برای بزرگ‌تر کردن باغ خود نداشتم در حالی که من این زحمت را می‌کشم و اگر زمین بزرگ‌تری داشتم باید همین مقدار برای آبیاری، سم‌پاشی و … کار می‌کردم و اگر باغ بزرگ‌تری داشتم، می‌توانستم استفاده بیشتری از محصولات آن بکنم.

این باغدار مشکین‌شهری بر اینکه علاقه‌مند است تا باغ خود را وسعت ببخشد تاکید کرد و در ادامه صحبت خود گفت: سال گذشته برای محصولم زحمات زیادی کشیدم، از اینکه شب ها به باغ بیایم و آن را آب دهم تا برای درختانم کود بخرم تا خیلی از مسائل دیگر؛ اما، دلال‌ها می‌خواستند سیب من را با قیمت کیلویی زیر هزار تومان بخرند و بر سر آن سود کنند، من هم سیب خود را نفروختم و محصولم روی درخت ماند و به همشهریانم گفتم هر که می‌خواهد به باغ برود و از محصولات آن استفاده کند.

باقری ادامه داد: باغ من چاه ندارد و مجبورم از آبی که از سبلان سرچشمه می‌گیرد، زمین خود را به طور غرقابی آب دهم و اگر امکانات بود می‌توانستم باغ خود را لوله‌کشی کنم و با سیستم قطره‌ای آبیاری را ادامه دهم.

این کشاورزی مشکین‌شهری، رشته سخن خود را اینطور پی‌گرفت: متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی همکاری لازم را با ما ندارد، چرا که این وزارت‌خانه باید منطقه را بازدید و در باغ‌ها سرکشی کند و توصیه ‌های لازم را به کشاورزان ارائه دهد یا کلاس هایی برگزار کند که شیوه‌های نوین باغداری را به کشاورزان آموزش دهد.

او ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی از این وظیفه خود غافل است و مردم از تجارب هم استفاده می‌کند تا محصول بهتری داشته باشند و این درحالی است که توصیه‌های این وزارتخانه می‌تواند علمی‌تر باشد.

باقری همچنین درباره سم‌پاشی مزرعه خود تصریح می کند: سالانه در پنج مرحله به درختانم سم و کود می‌دهم و کودها را از مهندسین کشاورزی منطقه و با مشورت خود آن‌ها دریافت می‌کنم چرا که نمی‌خواهم خاک را از بین ببرم.

او در پایان درباره آفت‌های مزرعه‌اش می گوید: یکی از مشکلات، سرمازدگی درختان است و همین مسئله باعث می‌شود که محصول شلیل آسیب ببیند و دیگر رشد نکند و اضطرابی که سرما به درخت وارد می‌کند باعث نمی‌شود که درخت در باردهی‌های بعدی خود ناتوان‌تر شود اما اگر تحقیقاتی بر جوره‌های درختان می‌شد و ارقام متناسب‌تر با اقلیم و مقاوم نسبت به سرما را به کشاورزان معرفی می‌کردند باغ‌های با کمترین آسیب، بهترین میوه‌ها را برای مصرف تامین می‌کردند.

صحبت‌های باقری و بسیاری از همکارانش در سطح شهرستان مشکین‌شهر و استان اردبیل حاکی از آن بود که توسعه باغداری و اقتصادی شدن این فعالیت تولیدی به عوامل مهمی از جمله حذف دلال‌ها از زنجیره بازار‌ کشاورزی، تسهیل در روند فراهم‌سازی امکانات توسط وزارت‌ جهاد کشاورزی و توجه دقیق‌تر این وزارتخانه به علمی بودن کشاورزی است، مسئله‌ای که خیلی از کشاورزان و باغداران از جمله علی باقری، راه‌ آن را در تعامل وزارت جهاد کشاورزی با کشاورزان می‌دیدند.