بحران گندم نزدیک است؟ / اردکانیان:باید امسال گندم بیش‌تری وارد کنیم

• امیرحسین احمدی-امرتات - اولین و محسوس ترین آسیبی که سیل اخیر به کشاورزی وارد کرد از بین رفتن محصولات استراتژیکی بود که اگر سیل نیامده بود، کشاورزان باید در این فصل برداشت آنها را شروع می‌کردند. گندم، جو و کلزا از جمله این محصولات هستند که اگر برای تامین آنها برنامه ریزی نشود، به طور قطع کشور در آینده در تامین نیازهای اساسی خود دچار مشکل می‌شود؛ کمبود گندم، جو و کلزا قطع به یقین تاثیر مستقیم و شدیدی بر صنایعی از جمله دامداری، تهیه روغن و بسیاری از صنایع دیگر دارد و علاوه بر تاثیر منفی بر اشتغال می‌تواند بازار بعضی محصولات پر نوسان مثل گوشت را شکننده تر کند و قیمت گوشت را بیش از پیش افزایش دهد و از طرفی محصولاتی مثل روغن را نیز دچار نوسان کرده و کارخانه های تولید روغن را نیز با مشکل مواجه کند.

حال پرسش اینجاست که برای تامین نیاز کالاهای اساسی در سال ۹۸ چه باید کرد؟

وحید اردکانیان، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ایران، در اینباره به خبرنگار امرتات گفت: تجربه های بیشتر کشاورزان که در این سال ها مزارع آن‌ها دچار سیل شده این است که مزرعه ای که سیل می‌آید و حجم زیادی از گل و لای و خاک را به همراه خود می‌آورد، علاوه بر اینکه محصول اولیه را خراب می‌کند، عملکرد زمین در سال های بعدی را هم پایین می‌آورد و کشاورز نمی‌تواند تا چند سال محصول خوبی برداشت کند.

وی افزود: در بعضی مناطق بعد از وقوع سیل، در زمینی که گل و لای آمده، مشکل بیماری ها ایجاد شده است و بیماری ها همراه آب به زمین منتقل شده‌اند. خیلی جاها حجم زیادی از علف های هرز رویش می‌کنند.

این کشاورز همچنین بیان کرد که نوع آسیبی که سیل به زمین های زراعتی می‌زند در هر منطقه متفاوت است.

عضو شورای مرکزی خانه کشاورز در پاسخ به این پرسش که آیا کشت دیم می‌تواند محصولات از بین رفته اراضی آبی را جبران کند خاطرنشان کرد:  بخش عمده محصولات زراعی کشور ما، به طور کل برای اراضی آبی است و اراضی دیمی به جز در گندم و جو سهم زیادی ندارند.

اردکانیان ادامه داد: ممکن است امسال بارش ها باعث افزایش عملکرد دیم‌زارهایی شود که سیل آنها را تخریب نکرده است و بخشی از محصولات از بین رفته در اراضی آبی را پوشش می‌دهد اما نمی‌توانیم بگوییم دیم‌زارها می‌توانند نیاز ما را به طور کامل پوشش دهند و جبران محصولات از بین رفته اراضی آبی باشند.

این کشاورز با تاکید بر اینکه نمی‌توانیم به میزان محصولات دیم‌زارها اکتفا کنیم، اظهار کرد: به نظر نمی‌آید که دیم زارها توان جبران خسارات را داشته باشند و چون آمار دقیق تخریب را نداریم و نمی دانیم چقدر از دیم‌زارها دچار مشکل شدند، برآورد کردن بدون آمار همه بر پایه حدس و گمان است.

اردکانیان با بیان اینکه در حال حاضر نمی‌توان نتیجه مشخصی از میزان تخریب ها و تصمیمی برای تامین محصولات گرفت، تصریح کرد: از پنجشنبه، توده هوایی دیگری وارد کشور می شود و باید ببینیم که این توده نیز سیل زا است یا خیر و بعد از آن جمع بندی کنیم.

این کارشناس حوزه کشاورزی اظهار کرد: به نظرمی‌رسد که امسال باید گندم بیشتری از خارج از کشور بخریم؛ چرا که تناسب بین گندم و جو از بین رفته و با توجه به قیمت فعلی جو که بین دو هزار و ۴۰۰ تا دو هزار و ۵۰۰ تومان است و افزایش دوباره نیز پیدا می‌کند و با توجه به نرخ خرید تضمینی که دولت برای گندم اعلام کرده است نتیجه این می‌شود که سال آینده کسی گندم نکارد و سطح زیر کشت به شدت کاهش پیدا خواهد کرد و باید برای خرید گندم برنامه ریزی انجام شود؛ مگر اینکه تعادلی بین قیمت گندم، جو و گوشت و سایر محصولات برقرار شود اما با شرایط فعلی باید گندم خرید کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا سیل باعث حاصلخیزی خاک شده است یا نه گفت: این حرف اصلا معنی دار نیست، حتی اگر فرض را بر این بگیریم که حجمی از  خاک داخل مزارع ما آمده، اما خیلی از نقاط هم خاک از داخل همین مزارع شسته شده است؛ ولی فرض کنیم که قسمت های آبرفتی خاک ها که روی دامنه مراتع بوده به مزارع آمده و این بهترین فرضی است که می‌توانیم داشته باشیم که آن هم بستگی به عمق خاک دارد و این اتفاق نهایتا عمری چند ساله دارد.

اردکانیان ادامه داد: اصل در تعادل ورود و خروج مواد غذایی به خاک است و اگر از خاکی چند سال محصول برداشت کنیم بدون آنکه به آن کود یا مواد غذایی اضافه کنیم، تفاوتی در وضعیت خاک نخواهد داشت.